PRZEGLĄD FILMÓW DEREKA JARMANA: BURZA

Opis

Wstęp do filmu: Paweł Świerczek

„Burza” (The Tempest)
reż. Derek Jarman | Wielka Brytania | 1979 | 96 min

Luźna adaptacja dramatu Szekspira, w której Derek Jarman wyciąga na pierwszy plan motywy przebaczenia. W swoim trzecim pełnometrażowym filmie reżyser ponownie wymierza ostrze krytyki w brytyjskie społeczeństwo, uwikłane w konflikty o władzę. Mierząc się z klasycznym tekstem, na pierwszy plan wydobywa jego queerowe wątki.

Derek Jarman. Na własne ryzyko

Derek Jarman nie znosił kina, czemu niejednokrotnie dawał wyraz zarówno w swoich dziennikach, jak i w udzielanych wywiadach. Nudził go Hitchcock i większość najnowszych premier, męczyła go cała machina towarzysko-finansowa, w którą kręcenie filmów było uwikłane. A jednak do końca życia kino tworzył: po swojemu i na własne ryzyko.

Jarman z wykształcenia był malarzem. Nigdy nie ukończył szkoły filmowej, a kamera jako narzędzie wpadła w jego ręce niejako przypadkiem, kiedy współpracował jako scenograf z Kenem Russellem. Wizualny aspekt kina zawsze pozostawał dla niego najważniejszy. Ograniczały go scenariusze i inne wymogi produkcyjne – wolał improwizować na planie.

Nie miał koneksji w branży, a w dodatku był osobą jawnie nieheteronormatywną, mocno zaangażowaną w aktywizm. Przez większość swojego życia pozostawał więc filmowcem osobnym, niezrozumianym i nie odnoszącym spektakularnych sukcesów. Pracował na mikro budżetach, borykał się z długami, filmy najczęściej kręcił z przyjaciółmi.

Filmy, które obejrzymy podczas Ars Independent, nie były natychmiastowymi sukcesami. „Sebastian” na przykład przepadł na wiele lat, bo był zbyt śmiały w obrazowaniu homoerotyki dla kin studyjnych, a za mało ekscytujący dla kin porno, w których próbowano go dystrybuować. Z kolei „Jubileusz” bulwersował zarówno brytyjskich bigotów, jak i część społeczności punkowej, którą portretował (paszkwil na film napisała sama Vivienne Westwood). „Ostatni Anglicy” powstali tuż po tym, jak Jarman publicznie oznajmił, że żyje z wirusem HIV – panika wokół nowej choroby utrudniała zarówno produkcję, jak i dystrybucję filmu.

Pomimo tych ograniczających okoliczności, Derek Jarman tworzył filmy, które okazywały się wyprzedzać swoje czasy. Podczas festiwalu w Sundance w 1992 został włączony w poczet Nowego Kina Queerowego – był zdecydowanie najstarszym pośród grona pionierów nurtu. Przepełniające dzieło Jarmana energia buntu, wola życia i radość na przekór okolicznościom sprawiają, że do dziś pozostaje ono kinem ważnym, młodym i angażującym.

Paweł Świerczek

Godziny seansów / BILETY ONLINE

KARNETY ARS INDEPENDENT

Na zdjęciu kobieta siedząca przy stoliku razem z postacią w masce konia